احمد میرخدایی: مناطق جنوبی ایران غالباً از منظر شهرسازی و اسکان شهروندان در مناطق ساحلی دچار کمبودهای اساسی هستند و این وضع در مورد اغلب جزایر ایرانی در آب‌های گرم جنوب نیز مصداق دارد؛ اما در سال‌های اخیر، سیاست توسعه دریا پایه از یک‌سو و توجه جدی به توسعه بنیادین سواحل مکران از سوی دیگر، نگاه‌های توسعه‌ای به سواحل و جزایر جنوب را تغییر داده است.
اظهارات استاندار هرمزگان در اوایل تیرماه مبنی بر واگذاری زمین به ایرانیان علاقه‌مند به اسکان در جزیره بوموسی را نیز می‌توان در همین رویه، دسته‌بندی کرد.
فرم «ج»، یکی از معیارهای اساسی
اوایل تیرماه امسال، مهدی دوستی، استاندار هرمزگان در دیدار با نماینده ولی‌فقیه در این استان با اشاره به فعالیت‌های عمرانی در خلیج‌فارس، گفت: یکی از کارهای مهم صورت گرفته برای عمرانی‌سازی جزایر ایرانی در خلیج‌فارس، حذف شرط فرم «ج» در طرح ملی مسکن برای جزیره بوموسی است؛ به‌گونه‌ای که با این کار، هر ایرانی می‌تواند یک خانه در بوموسی داشته باشد و به هر فردی که به سکونت در این جزیره تمایل داشته باشد، یک قطعه زمین ۳۰۰ متری به همراه تسهیلات ساخت مسکن تخصیص می‌یابد. به گزارش همشهری، فرم «ج»، یکی از معیارهای اساسی در توزیع امکانات و تسهیلات دولتی در حوزه مسکن است و فقط کسانی که فرم جیم آنها سبز باشد امکان بهره‌مندی از این خدمات را خواهند داشت.
فرم جیم سبز؛ یعنی فرد متقاضی از ابتدای انقلاب از هیچ‌یک از امتیازات و تسهیلات دولتی در حوزه مسکن اعم از زمین مسکونی و تسهیلات کم‌بهره‌برای خرید یا ساخت مسکن استفاده نکرده و از سال ۱۳۹۵به بعد نیز مالکیت مسکونی به نام او ثبت نشده باشد. حذف شرط فرم جیم برای دریافت زمین در جزیره بوموسی به این معناست که همه ایرانیان سرپرست خانوار یا خودسرپرست، حتی درصورتی‌که قبل از تسهیلات دولتی برای خانه‌دار شدن استفاده کرده باشند یا مالکیت زمین به نام آنها ثبت رسمی شده باشد، بازهم درصورت تمایل به سکونت در بوموسی می‌توانند نامزد دریافت زمین باشند.
شرط تخصیص زمین در بوموسی
استانداری هرمزگان از حذف شرط فرم جیم و آمادگی برای واگذاری زمین به ایرانیان علاقه‌مند به سکونت در جزیره بوموسی خبر داده است؛ اما ارسلان مالکی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، روایت دیگری از ماجرا دارد و می‌گوید: پیشنهادهایی برای اختصاص زمین به هر ایرانی در جزایر بوموسی داده شده و قرار بر این است که حذف برخی از شرایط ازجمله فرم ج به تصویب برسد و به هر ایرانی که متقاضی زندگی در این جزیره باشد، زمین داده می‌شود.
فارغ از اینکه مطرح‌کنندگان این ایده، چقدر جدی باشند و چه سازوکاری برای واگذاری زمین تعیین کنند، توجه به این نکته الزامی است که این زمین‌ها فقط به کسانی واگذار می‌شود که بعد از ساخت مسکن در جزیره بوموسی سکونت کنند و طبیعتاً در زمان واگذاری زمین، شخص متقاضی باید به‌صورت رسمی تعهد سکونت بدهد تا اگر در زمان مشخص اقدام به ساخت مسکن نکرد، زمین واگذار شده به دولت مسترد گردد و درصورت ساکن نشدن در مسکن احداث شده در جزیره نیز طبق قواعد تعیین شده با او رفتار شود. با این حساب، بهتر است افراد به‌جای اندیشیدن در مورد امتیاز دریافت زمین در جزیره، در مورد سکونت خود در این جزیره و شرایط آن به‌خصوص وضعیت آب و هوایی، امکانات، اشتغال و... فکر کنند.
کوتاه از جزیره بوموسی
جزیره بوموسی که محلی‌ها آن را «گپ سبزو» هم می‌خوانند، یکی از جزایر معروف ایرانی در خلیج‌فارس است که در کنار جزایر تنب کوچک و تنب بزرگ، در تنها مسیر تردد نفتکش‌های غول‌پیکر قرار گرفته و وجهه نظامی و استراتژیک آن تاکنون غالب بوده است. این جزیره، از توابع شهرستان بوموسی در استان هرمزگان است که طبق اعلام مرکز مطالعات استراتژیک خلیج‌فارس، مساحت آن حدود ۲۵ کیلومترمربع بوده و در موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه خط عرض شمالی و ۵۵ درجه خط طول شرقی واقع شده است.
البته مساحت جزیره در منابع مختلف، بین ۱۲تا ۲۵کیلومترمربع ذکر شده است! این جزیره حدوداً ۲۰۰کیلومتر با بندرعباس، ۷۵کیلومتر با بندرلنگه، ۱۶۰کیلومتر از تنگه هرمز و ۶۰کیلومتر از شهر شارجه امارات فاصله دارد و اندکی بیش از ۵هزار نفر جمعیت دارد.
بوموسی جنوبی‌ترین جزیره ایرانی در خلیج‌فارس و نزدیک‌ترین بخش سرزمین ایران به خط استوا بوده و آب و هوایی بسیار گرم، مرطوب و شرجی و تقریباً یک فصل دارد. البته این جزیره به‌واسطه موقعیت استراتژیک و حضور پررنگ سپاه و ارتش در آن، از امکاناتی نظیر فرودگاه و اسکله برخوردار بوده و ارتباط آن با سرزمین مادری با پروازهای مسافری منظم به بندرعباس و حرکت شناورهای مسافری به بندرلنگه برقرار است.
همچنین در منتهی الیه جنوبی این جزیره که البته تحت مالکیت ایران است، اقلیت ساکنان اماراتی جزیره اقامت دارند و پلیس محلی شارجه نیز از زمان امضای این تفاهمنامه پاسگاهی در این جزیره دارد.
به گزارش همشهری، مالکیت جزیره بوموسی به همراه جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک در طول تاریخ به ایران اختصاص داشته؛ به جز یک دوره اشغال ۶۸ساله جزیره بوموسی توسط انگلیسی‌ها؛ مالکیت این جزیره در سال ۱۹۷۱ به ایران بازگشت.
ظرفیت جمعیت‌پذیری بوموسی
طبق اعلام مرکز مطالعات استراتژیک خلیج‌فارس، مساحت جزیره بوموسی حدود ۲۵ کیلومترمربع است. با احتساب زیرساخت‌های نظامی، نفتی و حمل‌ونقلی این جزیره و همچنین بخش اماراتی نشین آن، به‌نظر می‌رسد حدود نیمی از مساحت جزیره قابلیت تغییر کاربری به مسکونی را داشته باشد که از همین میزان نیز حدود ۵۰درصد باید به تأمین زیرساخت‌هایی نظیر راه، مدرسه، مسجد، مراکز درمانی، فرهنگی و... اختصاص یابد.
با این حساب، اگر در بهترین حالت از مساحت ۲۵کیلومترمربعی جزیره، حدود ۵۰درصد آن قابلیت کاربری مسکونی داشته باشد که البته نیمی از آن صرف تأمین زیرساخت‌ها خواهد شد، می‌توان حدود ۱۵۶میلیون مترمکعب را در قالب قطعات زمین ۳۰۰متری به متقاضیان اختصاص داد که با این حساب و در بهترین حالت حدود ۵۲۰هزار قطعه ۳۰۰متری قابل‌واگذاری خواهد بود. البته این محاسبات هیچ‌گونه مبنای رسمی ندارد و درصورت تأمین زیرساخت و امکانات مانند شهرهای پرجمعیت کشور می‌توان روی تحقق این آرمان‌شهر حساب کرد.
